Omdat de verschillende systemen binnen bibliotheken interoperabel moeten zijn, is de “lijm” die deze systemen samenhoudt steeds belangrijker geworden. De meeste van die toepassingen zijn “zwarte dozen”. Tegelijk zijn zowel IT- als bibliotheekstandaarden heden ten dage eenvoudiger te implementeren en te gebruiken. Daardoor is het nu mogelijk lichte interfaces te gebruiken om onze toepassingen en die van andere leveranciers “samen te lijmen” met het oog op echte interoperabiliteit. V-smart, het geïntegreerde bibliotheeksysteem, staat garant voor een hechte integratie van data en functionaliteit doorheen deze protocollen en interfaces, samen met de gerelateerde producten Iguana (gebruikt voor websites, gepersonaliseerde dienstverlening en communicatie) en V-insight (voor data- en trendanalyse).

Dit fenomeen zien we ook terug op hardwarevlak: gedurende de laatste decennia hebben niet alleen meer toepassingen maar ook steeds meer apparaten hun weg gevonden naar de bibliotheekwereld. V-smart is echt de spin in dit complexe web omdat het een brede waaier van deze toepassingen en apparaten ondersteunt. Dit garandeert de open integratie van data en functionaliteit van een heterogene groep leveranciers.

[Deze blog bestaat in wezen uit één artikel en is een geüpdate en uitgebreide versie van een eerder gepubliceerd document.]

 

 

 

Een betere integratie: V-smart vereenvoudigt beheer en implementatie van standaarden, protocollen en interfaces

Dit artikel overloopt de elementen in V-smart die het gebruik en de ingebruikname van bibliotheekstandaarden, protocollen en interfaces vereenvoudigen en hechter maken.

V-smart en zijn gerelateerde applicaties helpen bij het beheren van:

 

1 IT-standaarden

V-smart, Iguana en V-insight zijn op browsers gebaseerd. Kort geformuleerd: alles wat je nodig hebt is een courante browser: er zijn geen extra’s zoals plug-ins nodig. Hun technische fundament berust op een robuuste database-/serveromgeving en een front-end in HTML, JavaScript en CSS. Andere frequent gebruikte IT-standaarden zijn REST/JSON (of SOAP/XML) en webservices – de lijm tussen onze front-end en “externe” toepassingen. Andere ondersteunde IT-standaarden zijn bijvoorbeeld SMTP en POP3 voor email en EDI / EDIFACT voor interactie met leveranciers.

Sommige applicaties zijn niet gestandaardiseerd, maar wel heel populair in gebruik. In dat geval interfacen we daarmee. Een typisch voorbeeld is Microsoft Office (bijv. ondersteuning voor CSV, Excel en mail merge). Andere voorbeelden zijn de sitemaps van Google (voor SEO), links naar Google Books™ en links naar Amazon™. Bovendien ondersteunen we Google Scholar™ als onderdeel van het (op OpenURL gebaseerde) V-link.

 

 

2 Widgets en mashups

Alle producten zijn nu gebaseerd op (of gebruiken) technieken zoals REST, web services, XML, JSON, iframes en widgets. Het is alsof de hele wereld één grote mashup is geworden. Een goed voorbeeld daarvan is Iguana, het platform voor communicatie en personalisering. De toepassing is volledig gebaseerd op widgettechnologie. De toepassing integreert een uitgebreide set van data en functionaliteit. Elke functie en elk data-element is een bouwsteen in de applicatie.

Dankzij de widgettechnologie kunnen we in wezen data en functionaliteit integreren: informatie (functioneel en/of data) van Amazon, X (Twitter), Nielsen, Syndetics, PNB/Dilicom, Electre, FNAC, NBD/Biblion en Cultuurconnect (om er maar enkele op te noemen) wordt geïntegreerd met onze eigen serverdata en-functionaliteit.

 

 

3 SIP2 en financiële interfaces

Gedurende de laatste decennia hebben een groot aantal op PC gebaseerde apparaten hun entree gemaakt in de bibliotheekgebouwen. Het startte met de zelfuitleenbalies en ondertussen zijn er apparaten voor het reserveren van printers en werkstations, betaalterminals, afhaalkluisjes, sorteerrobotten en boekuitleenmachines bijgekomen.

Bijna al deze toestellen gebruiken het V-smart-klantenbestand als basis voor authenticatie via het relatief eenvoudige SIP2-protocol. De introductie van RFID in bibliotheken heeft het gebruik van SIP2 nog doen toenemen. Het gebruiksgemak van  SIP2 en de oorspronkelijke uitbreidbaarheid van het protocol hebben geleid tot heel wat varianten: elke leverancier creëerde zijn eigen uitbreidingen. Als leverancier van een bibliotheeksysteem konden we niet anders dan al deze varianten implementeren, om de eenvoudige reden dat onze klanten ze allemaal gebruiken.

Met de introductie van RFID en door de groei in functionaliteit van zelfuitleenstations hebben leveranciers SIP2 soms vervangen door systeemeigen webservices – bijv. voor de communicatie tussen V-smart en RFID Tracking Pads. Ook deze services dienen we te ondersteunen.

NCIP, de genormaliseerde XML-opvolger van SIP2, wordt ook gedeeltelijk door onze applicaties ondersteund. Onder de toepassingen bevinden zich ook een brede waaier van interfaces naar financiële applicaties en ERP-systemen (zoals AFAS, Exact en SAP) en naar betaaltoepassingen en -platforms zoals iDEAL en Ogone (Ingenico, WorldLine).

We ondersteunen ook vele andere financiële interfaces, onder andere voor het automatisch factureren en voor het exporteren van data uit de kasadministratie. Het is ongelukkig dat dit domein niet genormaliseerd is: elke leverancier en elke bank voert zijn eigen normen. Het (wel genormaliseerde) Swift vormt hierop een uitzondering.

 

 

4 Zoekstandaarden

Ook zoeken is een belangrijke functie, een gebied dat al langer genormaliseerd is. Uiteraard ondersteunen onze toepassingen de meest relevante standaarden, zoals SRU en Z39.50.

Maar er is meer. Iguana ondersteunt ook het zoekprotocol SPARQL (SPARQL Protocol and RDF Query Language) en de techniek LODS (Linked Open Data Services). Dit laatste is een uitermate belangrijke interface en zorgt in wezen voor de (potentiële) opname van records in Internet-zoekmachines als Google Search en Bing: hoe zorg je er op een makkelijke manier voor dat de relevante onderdelen van je collectie daar verschijnen?

 

 

5 Een zootje ongeregeld: andere interfaces, standaarden en protocollen

De applicaties ondersteunen een lange lijst van protocollen. Dit omvat interfaces voor oplossingen voor aanvragen, export van leenrechten en SMS-berichten voor meerdere landen.

Er zijn ook de vele interfaces naar bibliografische referentiebeheerssystemen, zoals EndNote (via het RIS -formaat) en Zotero (via een formaat genaamd COinS). Maar hier is verre van alles genormaliseerd: sommige interfaces volgen standaardprotocollen, terwijl andere leverancier-specifiek zijn.

V-smart ondersteunt SMS-berichten (met meerdere leveranciers, in een vrij “gestandaardiseerde” vorm), links naar een aantal IBL-systemen (waarvan de meeste niet gebaseerd zijn op het ISOILL-protocol), zoekmachine-optimalisering (SEO), permalinks en zowel server als client van het harvestingprotocol Open Archive Initiative (OAI-PMH) (simpel gesteld: dit protocol zorgt ervoor dat data die opgeslagen is in A “geoogst” [“geharvest”] kan worden door B).

Voor digitaal erfgoed is er ondersteuning voor IIIF (International Image Interoperability Framework): dit maakt het mogelijk op een makkelijke manier filmpjes (MP4, MOV), geluid (MP3, WAV), PDF’s, vele Microsoftformaten (DOCX, XLSX, PPTX), en andere, in Iguana te integreren, waarbij geavanceerde functies als inzoomen en full-tekst-zoeken worden ondersteund.

 

 

6 Eenvoudige import en export van bestanden

Vele van de in dit artikel vermelde interfaces zijn behoorlijk modern en hoogtechnologisch. Maar we mogen het belang van klassieke import en export van bestanden niet onderschatten.

Het feit dat V-smart formaatonafhankelijk is (voor zowel bibliografische records als voor autoriteitsrecords) heeft verregaande implicaties. Niet alleen is de opslag van de data formaat-onafhankelijk, maar ook de import en export van beschrijvingen zijn dat. Records kunnen ingelezen en uitgestuurd worden in formaten zoals ISO2709, MARCXML, CSV (kommagescheiden) en andere. Gesofisticeerde, ook door gebruikers gedefinieerde of aangepaste conversieprofielen behandelen formaatconversies (vanuit of naar MARC21, UNIMARC, Dublin Core en andere). De essentie is dit: import en export zijn onafhankelijk van het opslagformaat. Zo kan een record dat opgeslagen werd in een MARC-formaat geëxporteerd worden in Dublin Core en omgekeerd.

Eenvoudige import van bestanden is beschikbaar voor leners, exemplaren, afdrukbestanden (voor externe leveranciers of voor intern gebruik) en andere.

 

 

Meer

Lees hier meer over de ondersteuning van standaarden, protocollen en interfaces:

Koppelingen en standaarden bevat de principes van het koppelen en een uitgebreide, maar niet-exhaustieve lijst van voorbeelden.

V-smart inzichten juli 2025: Leer uw klanten beter kennen (CRM voor bibliotheken) behandelt min of meer hetzelfde onderwerp, maar dan specifiek vanuit de CRM-hoek.

V-smart inzichten maart 2025: Openheid in de praktijk – enkele Iguana-toepassingen (licht het onderwerp toe met een focus op Iguana.

De bibliotheek is geen eiland meer: de wondere wereld van API’s beschrijft het fenomeen van API’s (Application Programming Interface), de techniek die vaak wordt ingezet om applicaties te koppelen als er geen standaardprotocol beschikbaar is. Heden ten dage verloopt dit via de relatief eenvoudige REST/JSON-techniek (REST staat voor Representational State Transfer, JSON voor JavaScript Object Notation).

Over de opname van records in (bijv.) Google Search of Bing via LODS(Linked Open Data Services) leest u in Uw bibliotheekcollectie in Google Search en Bing: LODS.

Het belang van SSO (Single Sign On) / de koppeling met Active Directories wordt toegelicht in Autorisatie en authenticatie in uw bibliotheek.

Betalen op de vertrouwde manier: pinnen en iDEAL  behandelt de koppeling met pinapparaten en  iDEAL.

Ook zijn er blogs over o.a. Single Identity: Alle klanten van uw bibliotheek in één bestand: Single Identity.